Program wychowawczy ma na celu poprawę jakości pracy edukacyjnej, uwzględnia potrzeby społeczności przedszkolnej: dzieci, rodziców i środowiska oraz pracowników. Integruje nauczycieli i rodziców w realizowaniu celów wychowawczych. Ma on za zadanie określać, jakimi wartościami kierujemy się w stosunku do naszego wychowanka, jego rodzica, jakie normy postępowania czy zachowania są pożądane, aby dziecko umiało funkcjonować w środowisku zgodnie z przyjętymi normami społecznymi. Opracowały: mgr Elżbieta Sosnowska mgr Renata Świtała
Rogowo 2006r.
WSTĘP
"W wychowaniu chodzi o to, ażeby człowiek stawał się coraz bardziej człowiekiem [...], umiał być bardziej nie tylko z drugim, ale i dla drugich" JAN PAWEŁ II (1980)
Pojecie wychowania należy do podstawowych w pedagogice, jest jednak bardzo różnie rozumiane i ujmowane w szerszym lub węższym zakresie. Na rzeczywistość wychowawczą przedszkola składają się celowe oddziaływania pedagogiczne, a także wpływy środowiska. Ta rzeczywistość mieści się w pojęciu wychowania używanym w najszerszym tego słowa znaczeniu. T. Wujek tak pisze: "Przez wychowanie rozumie się całość wpływów i oddziaływań kształtujących rozwój człowieka i przygotowujących go do życia w społeczeństwie" . Dla współczesnej pedagogiki wychowanie to świadome, zamierzone i specyficzne działania osób ( wychowawców), których celem jest osiągnięcie względnie trwałych zmian w osobowości jednostki ( wychowanka)- węższe znaczenie.
Wychowanie rozpoczyna się w rodzinie, a przedszkole tylko je kontynuuje i ukierunkowuje. Jak powiedział J. Dewey: "przedszkolne życie powinno wyrastać stopniowo z życia domowego (...), powinno podejmować i kontynuować zachowania, z którymi dziecko oswoiło się już w domu".
Program wychowawczy ma na celu poprawę jakości pracy edukacyjnej, uwzględnia potrzeby społeczności przedszkolnej: dzieci, rodziców i środowiska oraz pracowników. Integruje nauczycieli i rodziców w realizowaniu celów wychowawczych. Ma on za zadanie określać, jakimi wartościami kierujemy się w stosunku do naszego wychowanka, jego rodzica, jakie normy postępowania czy zachowania są pożądane, aby dziecko umiało funkcjonować w środowisku zgodnie z przyjętymi normami społecznymi.
CEL GŁÓWNY Wspomaganie rozwoju dziecka, zgodne z jego wrodzonymi możliwościami twórczymi i intelektualnym.
CELE SZCZEGÓŁOWE
- wzbogacanie wiedzy o otaczającym świecie i zdobywanie nowych doświadczeń
- kształtowanie podstawowych postaw moralnych; uczuciowość, tolerancja, sprawiedliwość, odpowiedzialność i życzliwość
- tworzenie więzi uczuciowej z rodziną i środowiskiem
- uczenie dzieci rozwiązywania sytuacji trudnych na zasadzie kompromisu
- rozwijanie umiejętności rozróżniania dobra i zła
- uświadomienie dzieciom o czyhających zagrożeniach, wdrażanie do przestrzegania zasad warunkujących bezpieczeństwo
- zapoznanie z prawem i obowiązkami dziecka
ZADANIA GŁÓWNE PROGRAMU
I. Bądź kulturalny i koleżeński II. Kontroluj swoje zachowanie III. Dbaj o swoje bezpieczeństwo i zdrowie IV. Poznaj swoje tradycje rodzinne, regionalne i narodowe
I. Bądź kulturalny i koleżeński
- Używanie form grzecznościowych "proszę", "przepraszam", "dziękuje"
- Okazywanie szacunku dorosłym
- Kulturalne zachowanie się w trakcie powitań i pożegnań
- Słuchanie innych gdy mówią- dzielenie się wrażeniami kiedy inni słuchają
- Utrwalenie nawyków kulturalnego zachowania się w miejscach publicznych
- Przyzwyczajanie do przestrzegania zasad dotyczących utrzymania porządku w przedszkolu i jego najbliższym otoczeniu
- Wdrażanie do zgodnej zabawy z kolegami- nie wyrządzanie nikomu krzywdy
- Umiejętność dzielenia się z innymi
- Okazywanie pomocy dzieciom słabszym, młodszym i mniej sprawnym
II. Kontroluj swoje zachowanie
- Umiejętność porozumiewania się umiarkowanym głosem
- Przestrzeganie określonych norm i reguł życia w grupie
- Właściwe zachowania się dzieci w stosunku do innych ( nie stosuj obraźliwych słów)
- Rozumienie konsekwencji kłamstwa dla siebie i innych
- Umiejętność właściwego przyjmowania pochwał i krytyki
- Umiejętność wyrażania swoich uczuć w sposób zrozumiały dla innych
- Poznawanie wzorców właściwego zachowania ( postawa nauczyciela, postacie z literatury)
III. Dbaj o swoje bezpieczeństwo i zdrowie
- Zaznajomienie dzieci z zasadami warunkującymi bezpieczeństwo podczas pobytu w przedszkolu, na spacerach i wycieczkach ( np. zasady ruchu drogowego)
- Umiejętność unikania zagrożeń i radzenia sobie w sytuacjach trudnych
- Znajomość profilaktyki prozdrowotnej
- Systematyczne mobilizowanie dzieci do stosowania zabiegów higienicznych
- Rozumienie potrzeby wizyt kontrolnych u lekarza: pediatry, stomatologa
III. Poznaj swoje tradycje rodzinne, regionalne i narodowe
- Wzbogacanie wiedzy poprzez przekazywanie ciekawostek i interesujących historii, legend związanych z tradycjami rodzinnymi i regionalnymi
- Wzmacnianie więzi rodzinnych poprzez udział rodziców i dziadków w uroczystościach przedszkolnych i środowiskowych
- Poznawanie pracy zawodowej rodziców i dziadków, oraz zawodów ważnych dla środowiska: strażak, policjant, lekarz, nauczyciel
- Uświadamianie dzieciom ich przynależności narodowej- jesteśmy Polakami, mówimy po polsku, rozumiemy znaczenie słowa ojczyzna
- Zapoznanie dzieci z barwami narodowymi, godłem, hymnem i mapą Polski
Przewidywane osiągnięcia dzieci Dziecko:
- rozumie i przestrzega zasady zgodnego współżycia w grupie
- dostrzega i rozumie innych, akceptuje ich odrębność
- potrafi kulturalnie zwracać się do innych
- używa zwrotów grzecznościowych
- potrafi nazywać, wyrażać i kontrolować swoje emocje
- ma poczucie własnej wartości, wiary we własne siły
- wyraża swoje uczucia, potrzeby i oczekiwania a także dostrzega je u innych
- rozumie potrzebę rozwiązywania sporów
- rozumie konieczność przestrzegania zasad zgodnego współżycia ze światem przyrody, przejawia postawy proekologiczne
- rozumie potrzebę stosowania profilaktyki prozdrowotnej
- zauważa sytuacje zagrażające bezpieczeństwu własnemu i innych
- zna swoje prawa i obowiązki
- szanuje wartości: prawdę, dobroć, piękno, sprawiedliwość, uczciwość, życzliwość, wyrozumiałość i szacunek
- rozumie potrzebę pomocy dorosłych w sytuacjach trudnych
- ma poczucie obowiązkowości, odpowiedzialności i wytrwałości
- potrafi cieszyć się z własnych sukcesów, docenia sukcesy innych
- umie z godnością przyjmować porażki
- interesuje się otaczającym światem
- zna i kultywuje tradycje rodzinne, środowiskowe, regionalne i narodowe
- ma świadomość przynależności narodowej, rozpoznaje barwy narodowe, godło, rozumie pojęcie- ojczyzna
Przykładowe scenariusze zajęć
Scenariusz zajęcia z muzykoterapii
Wiek: 4- latki
Temat zajęcia: Odwiedziny w krainie muzyki
Treści programowe:
- identyfikowanie i nazywanie różnych stanów emocjonalnych
- uczenie sposobów radzenia sobie z własnymi emocjami
- właściwe reagowanie na przejawy emocji innych
- kontrolowanie zachowań
Cel główny:
- rozwijanie wyobraźni twórczej w połączeniu z procesem działania
Cele szczegółowe: ( dziecko)
- potrafi się zrelaksować
- rozładowuje negatywne emocje za pomocą ruchu i gry na instrumentach perkusyjnych
- wyczuwa możliwość własnego ciała
Formy:
Organizacja pracy:
- praca z całą grupą
- praca indywidualna
Przebieg zajęcia:
Odreagowanie
- Marsz po kole z piosenką. Po uprzedniej zapowiedzi nauczyciel kolejno zmienia charakter muzyki, przechodząc z marszu do biegu i podskoków. Podczas przerwy w muzyce dzieci zatrzymują się, tworząc różne figury własnym ciałem.
- Dzieci rozbiegają się po całej sali. Każde otrzymuje krążki. Nauczyciel wyjaśnia dzieciom, iż kolejno usłyszą dwa fragmenty muzyki, które będą się różniły.
I fragment - powolny, dzieci siadają na krążkach i "usypiają" w dowolny sposób II fragment - agresywny, dzieci biorą do ręki krążki ( lusterka), robią do nich różne miny Zabawę powtarzamy trzy razy. Zrytmizowanie
- Dzieci kładą krążki na podłodze i stają na nich. Kiedy usłyszą melodię z "Krainy robotów"- będą się rytmicznie poruszały po swoim królestwie. Gdy muzyka cichnie, roboty wchodzą na najbliższy krążek.
- Dzieci odkładają krążki i dobierają się parami. Będą dla siebie odbiciem lustrzanym ( dynamika ruchu zależy od rodzaju muzyki)
Uwrażliwienie
- Dzieci siadają wokół przygotowanych instrumentów. Nauczycielka odtwarza z kasety lub płyty 3 fragmenty melodii o różnym charakterze
- muzyka nastrojowa
- melodia wesoła
- tajemnicza muzyka z elementami grozy
Po wysłuchaniu muzyki dzieci określają charakter utworu i próbują dobrać instrument, który w pewnym stopniu odtworzyłby nastrój muzyki. Potem następuje konfrontacja instrumentu z utworem.
- Dzieci odkładają instrumenty i stają w luźnej gromadce. Za chwilę ponownie usłyszą wcześniejsze fragmenty, teraz będą nieco dłuższe, dzieci zaś ruchem i gestem będą odtwarzały nastrój muzyki.
- melodia A: jestem zmęczony, ciężko mi iść, powoli kładę się i usypiam
- melodia B: jest mi bardzo wesoło, cieszę się, bo dostałem wymarzoną zabawkę
- melodia C; jestem bardzo groźnym potworem, jestem taki zły, że mógłbym kogoś zjeść
- Relaksacja przy muzyce "Fale oceanu"
Mini aerobik- przy współbrzmieniu skocznej melodii dzieci powoli rytmicznie wstają:
- rozluźnienie rąk: wymachy, obroty
- rozluźnienie nóg: strzepywanie, wymachy
- rozluźnienie głowy i szyi: naśladowanie zegara
- luźne ruchy ciała: "Jestem z gumy"
- Zakończenie
Krótka rozmowa na temat odbytych zajęć:
- która zabawa najbardziej wam się podobała ?
- dlaczego akurat ta ?
- która zabawa była najśmieszniejsza?
- czy chcecie jeszcze kiedyś pobawić się muzyką ?
Scenariusz zajęcia z zakresu poznawania i rozumienia siebie i świata - nabywanie umiejętności poprzez działanie
Wiek- 6 latki
Temat zajęcia: Zabawy z cieniem
Treści programowe:
- okazywanie pozytywnych emocji drugiej osobie
- akceptowanie siebie takim, jakim jestem
Cel główny:
- dziecko odkrywa swoje możliwości
Cele szczegółowe: ( dziecko)
- podejmuje nowe zadania, zdobywa nowe doświadczenia, rozwija swoje zdolności i umiejętności
- dokonuje autokonceptacji, przezwycięża strach przed niepowodzeniem, staje się śmielsze i pewniejsze siebie
- rozwija twórcze postawy, wykorzystuje wyobraźnię i myślenie abstrakcyjne
- rozwija percepcję wzrokowo- słuchową, sprawność manualną i ekspresję ruchową
Metody:
Formy pracy:
- oglądanie widowiska w teatrze cieni
- rozmowa
- zabawa ruchowa
- zabawa dydaktyczna- dobieranka sylabowa- ćwiczenie spostrzegawczości wzrokowej
- czytanie ze zrozumieniem
Organizacja pracy:
- praca z całą grupą
- praca indywidualna
Pomoce dydaktyczne: Sylwety do teatru cieni, bajka A. Świerszczyńskiej "O wesołej Ludwiczce", prześcieradło, lampa, latarka, przedmioty z sali ( balon, auto, lizak, maska, pędzel, itp. ), kserokopia ćwiczenia dla wszystkich dzieci "Odszukaj cień", muzyka, sylaby, plansza z tekstem do afirmacji.
Przebieg zajęcia:
- Teatr cieni "O wesołej Ludwiczce", akompaniament dowolnej muzyki relaksacyjnej.
- Rozmowa na temat cech bohaterki, ze wskazaniem jej pogodnego usposobienia.
- Afirmacja:
Jestem mądra i wspaniała, chociaż jestem jeszcze mała. Jeśli coś mi pójdzie źle, wcale tym nie przejmuję się.
- Zabawa z latarką
Dzieci oglądają, jaką literę, cyfrę lub figurę geometryczną nauczycielka ,,rysuje" światłem latarki na suficie.
- Zabawa "Wesoły taniec Ludwiczki" przy dowolnej żwawej muzyce.
Dzieci stoją w kole, jedno odchodzi w inne miejsce sali i odwraca się tyłem, pozostałe naradzają się kto będzie "Ludwiczką" i wymyśli taniec z różnymi figurami. Wszystkie dzieci naśladują "Ludwiczkę". Wybrane dziecko wraca do i odgaduje kto jest "Ludwiczką".
- Zabawa pt. "Jakie to słowo?"( dziecko dokonuje analizy i syntezy słuchowej) Nauczycielka pokazuje w teatrze cieni przedmioty, dzieci odgadują ich nazwę, a następnie układają nazwy z liter np. balon, auto, itd.
- Odszukaj taką samą sylabę lub wyraz: Dzieci wybierają sylaby lub wyrazy rozrzucone na dywanie, dobierają w pary i odczytują: np. ma-ma, ta-ta, la-la, lato-lato, Tola-Tola, itd.
- Zabawa pt. "Odszukaj cień" ( doskonalenie percepcji wzrokowej) Dzieci otrzymują karty ksero odszukują który cień należy do postaci malarza.
- Zabawa "Sukienka dla Ludwiczki" ( dziecko rozwija zdolności manualne) Rysowanie pisakami wzorów literopodobnych na sylwecie sukienki Lidwiczki.
- Ocena pracy dzieci:
- zaangażowanie
- ilość włożonego wysiłku
- efekty
- Prace porządkowe i dzielenie się swoimi wrażeniami.
Scenariusz zajęcia z rodzicami
Wiek 4-5 latki
Temat zajęcia: "Mamo, tato bądź ze mną"- zajęcie z elementami metody W. Sherborne i wizualizacji
Treści programowe:
- rozwijanie empatycznych zachowań
- wspólne przeżywanie przyjemności i radości
Cel ogólny:
- osiąganie wzajemnego zrozumienia i szacunku dla drugiej osoby
Cele szczegółowe: ( dziecko)
- powita jak największą liczbę osób
- pokaże pantomimiczne swoje ulubione zajęcia
- powtórzy ruchy partnera zabawy
- nawiąże bliski kontakt ze współćwiczącym
- zaufa drugiej osobie
- zrelaksuje się i wyciszy
- wykona portret rodziny
Metody:
- elementy metody W. Sherborne
- wizualizacja
- metody czynnego udziału dzieci
- metody aktywizujące
Formy:
Organizacja pracy:
Przebieg zajęcia:
- Zabawa pt. "Poznajmy się"
Na dany znak prowadzącego, uczestnicy podają rękę jak największej liczbie napotkanych osób i przedstawiają się.
- Zabawa pantomimiczna "Odgadnij co lubię"
Uczestnicy zabawy pokazują co najlepiej lubią robić, a inni odgadują zadanie.
- Zabawa "Lustrzane odbicie"
Dziecko z rodzicem siadają naprzeciw siebie. Jeden z uczestników się porusza a drugi go naśladuje
- "Kołysanie"
Pozycja siedząca, tworzenie "fotelika" przez dorosłego i obejmowanie go, łagodnie kołysząc do przodu.
- Zabawa "Prowadzenie ślepca"
Dziecko zamyka oczy i jest prowadzone przez rodzica. Następnie zamiana ról.
- Wizualizacja
Jestem dobrym czarodziejem. Potrafię uśpić różne części twojego ciała. ( W tym momencie rodzic wykonuje nieco teatralne gesty i mówi cichym , łagodnym głosem, kładąc palce na powieki dziecka). Zamykam twoje oczy. Dwa małe okienka twojej twarzy. Twoje oczy zasypiają wiem, że pozostałe części twego ciała jeszcze są rozbudzone. Głaszcze twoje policzki i twoje policzki też zasną. A teraz jednym ruchem magicznej pałeczki dotknę twego prawego ramienia i natychmiast poczujesz, że i ono zasypia. Poczujesz, jak staje się miękkie, jakby było z materiału. ( w tym momencie "czarodziej" dotyka palcami lub linijką, w dość zdecydowany sposób, ramienia dziecka). A teraz uśpię twoją rękę. ( Dotyka ręki dziecka. Może żartować mówiąc, że jeszcze jeden paluszek nie całkiem zasnął i że trzeba go jeszcze raz dotknąć, by zasnął na dobre). Dotykam twojej lewej ręki i czujesz jak ona zasypia. Zasypia i jest bardzo przyjemne uczucie. Ty jesteś całkowicie obudzony, ale twoja twarz i obydwie ręce już śpią. Ty czuwasz i jesteś bardzo uważny, widzisz swoje uśpione ręce, one zasnęły, bo ty tego chciałeś, żeby zasnęły i żeby czarodziej ich dotykał. Dotykam twojej klatki piersiowej i ona zasypia. Dotyka twego brzucha, i cały twój brzuch razem ze wszystkim, co jest w środku, zasypia. Dotykam twoich nóg ( należy dotknąć tuż nad kolanami) twoje nogi zasypiają. Dotykam twojej prawej stopy i od razu czujesz cały sen, który jest w niej. Dotykam twojej lewej nogi i ona zasypia. A teraz już wszystkie części twego ciała są uśpione.
- Zabawa plastyczna pt. "Moja rodzina" – wspólny rysunek z rodzicami.
- Tworzenie wystawy prac plastycznych.
Scenariusz zajęcia z rodzicami
Wiek: 6- latki
Temat zajęcia: Każdy może być Św. Mikołajem
Treści programowe:
- pamiętamy o uroczystościach rodzinnych i przygotowaniu prezentów
Cele ogólne:
- rozumienie idei świąt związanych z przyjmowaniem prezentów i obdarowywaniem innych
- okazywanie szacunku innym członkom rodziny
Cele szczegółowe: ( dziecko)
- opisze zwyczaje związane ze Świętami Bożego Narodzenia
- wysłucha treści opowiadania
- przedstawi treści opowiadania, odpowie na pytania
- zilustruje ciałem opowieść ruchową
- ułoży życzenia dla bliskiej osoby w rodzinie
- wykona kartkę świąteczną wybraną techniką plastyczną
- obdaruje kartką członka rodziny
Metody
- czynnego udziału dzieci
- metody aktywizujące
Formy:
- ruchowa
- muzyczna
- plastyczna
Organizacja pracy:
Przebieg zajęcia;
- Rozmowa na temat zbliżających się Świąt bożego Narodzenia i ich rodzinnego charakteru
- Słuchanie opowiadania pt. "Śpiewająca choinka" M. Kownackiej
Kiedy już choinka dla dzieci była wystrojona jak krakowianka na wesele- pani powiedział; - No, dobrze, a ptaki? - Co "ptaki"/- zapytały dzieci. - No, gdzie choinka dla ptaków? Dzieci się zakłopotały, bo nikt nie wiedział gdzie jest choinka dla ptaków. Wtedy pani mówi: - może te małą choinkę, co ją z gałązek jodłowych powiązał tata Jasia, podarujemy ptaszkom? - Tak! Taak!- krzyknęli wszyscy. A Jasio skoczył- cap! Choinkę i pędzi na dwór... - czekaj, Jasiu, czekaj, przecież choinka musi być przystrojona i z podarunkami... - Zawiesimy bombki, zdejmie się je z naszej choinki. - Eee, na bombkach ptaszki się nie znają! Jeszcze się przelękną! - Ognie sztuczne też do niczego- mruknął Jarek. - To co robić- zakłopotały się dzieci - Pomyślmy dobrze, co ptaszki lubią? Każdemu trzeba dawać to, co lubi! Zaraz wszyscy zaczęli wyliczać, co ptaszki lubią! - Siemię konopne! Mak! Słoneczniki! - Pszenicę- proszę pani- pszenicę! - Jarzębinę, bez czarny! Różne nasiona! - Łój, smalec, słoninę! - No dobrze, już dobrze! To teraz Jasiu, podaj choinkę! Ubierzemy ją tym, co ptaszki bardzo lubią! I zabrali się do roboty. Gałązki choinki maczali w roztopionym łoju z makiem i konopiami, a kiedy łój zastygł- wyglądało to jak szron. Zamiast łańcucha wisiały na choince plasterki słoniny- to był podarunek dla sikorek, kowalików i dzięciołów. Na czubku drzewka tkwił, zamiast gwiazdy, nabiły z ziarnami słonecznik. Zamiast bombek chwiały się na gałązkach makówki, w których mak szeleścił... A pęczki czarnego bzu i jarzębiny stroiły choinkę w korale. Kiedy wreszcie ta choinka stanęła na ławce pod topolą, kiedy dokoła posypano pszenicy- to zleciały się ptaki! Ćwierkały, śpiewały! Że wokoło szumią drzewa: Dziw nad dziwy! Cud prawdziwy! Choinka śpiewa...
- Rozmowa na temat treści opowiadania. Kogo obdarowały dzieci?, itd.
- Zabawa ruchowa "Droga Św. Mikołaja"
Dzieci ilustrują ciałem, drogę jaką przebył Św. Mikołaj, niosąc wór z prezentami.
- Rozmowa na temat tego, że także dzieci mogą zrobić niespodziankę innym
- Oglądanie kart świątecznych i opisywanie ich wyglądu oraz wyjaśnienia przeznaczenia.
- Wspólne układanie życzeń dla kogoś bliskiego.
- Zabawa plastyczna- wykonanie karty w wybrany przez dziecko sposób ( wydzieranka z kolorowego papieru, malowanie farbami, origami z kółek).
- obdarowywanie świątecznymi kartkami bliskiej osoby.
Bibliografia:
- W. Generowicz, L. Różewicz, M. Witosławska, S. Wruk, "Mamo, tato!- pomóżcie mi zrozumieć i odkryć siebie" Płock 2004r.
- J. Gniesbeck, "Zabawy dla grupy", Wydawnictwo "Jedność", Kielce 1999r.
- T. Gordan, "Wychowanie bez porażek" Warszawa 1991r.
- M. Bogdanowicz, B. Kisiel, M. Przasnysza, "Metody Weroniki Sherborne w terapii i wspomaganiu rozwoju dziecka", WsiP, Warszawa 1996r.
- A. Sawicka, "Współpraca przedszkola z rodzicami", Warszawa 1998r.
|